[Al: Bretschneider 1776-1848 Alman Protestan teologu [ilâhiyyâtcısı]dır. İncîli tenkîd eden kitâb yazmışdır.]

Altıncısı: Kirdinius, (Yuhannâ İncîli yirmi bâb idi. Sonradan Efsûs [Efes] kilisesi yirmibirinci bâbı ilâve etmişdir) demişdir.

Yedincisi: Bu Yuhannâ İncîlini ve Yuhannânın bütün yazdıklarını mîlâdın ikinci asrında Vecîn (Alogiens) fırkasında olanlar inkâr etdiler.

Sekizincisi: Yuhannâ İncîlinin, sekizinci bâbının başında olan onbir âyetini bütün hıristiyan ilm adamları red etmişdir. Japonca tercemesinde de yokdur.

Dokuzuncusu: Dört İncîl, te’lîf edilirken, senedsiz pek çok bâtıl rivâyetler içerisine karışdırılmışdır. Bu rivâyetlerle dahî, eldeki dört İncîlin sıhhatine, doğruluğuna dâir getirebilecekleri bir senedleri yokdur. 1237 [m. 1822] senesinde, Thomas Hartwell, neşr etdiği tefsîrinin dördüncü cild, ikinci bâbında şöyle diyor: (İncîllerin te’lîf zemânları hakkında bizlere ulaşan nakl ve haberler temâmen noksan ve netîcesizdir. İncîllerin sıhhati husûsunda bizlere hiç bir yardımları yokdur. Hıristiyanların ilk din adamlarının ileri gelenleri, bâtıl rivâyetleri tasdîk ve kabûl ederek, durmadan yazdılar. Dahâ sonra gelenler de, onlara hurmeten, yazdıklarını nasıl olursa olsun, hiç düşünmeden ittifâk ile kabûl etdiler. İşte bu yalan yanlış rivâyetlere, bir kâtibden diğer kâtibe, bir nüshadan diğer bir nüshaya nakl edilerek zemânımıza kadar geldi. Üzerinden asrlar [yüz yıllar] geçdikden sonra, İncîlleri bâtıl rivâyetlerden temizlemek çok zor olmuşdur.) Yine aynı cildde diyor ki, (İncîl-i evvel, ya’nî Matta İncîli mîlâdın otuzyedi, otuzsekiz, kırkbir, kırkyedi, altmışbir, altmışiki, altmışüç, altmışdört veyâ altmışbeş senelerinde, İncîl-i sânî, ya’nî Markos İncîli mîlâdın ellialtıncı senesinde veyâ dahâ sonra altmışbeşinci senesine kadar herhangi bir senede te’lîf olunmuşdur. Gâlib olan rivâyete [görüşe] göre, altmış veyâ altmış üçde te’lîf olunmuşdur. İncîl-i sâlis, ya’nî Luka İncîli mîlâdın elliüç, altmışüç veyâ altmışdört senesinde, Yuhannâ İncili ise, altmışsekiz, altmışdokuz, yetmiş veyâ doksan sekiz senesinde yazılmışdır.) İbrânîlere mektûb ve Petrusun ikinci risâlesinin ve Yuhannânın ikinci ve üçüncü risâlelerinin, risâle-i Ya’kûbun ve risâle-i Yehûdânın ve müşâhedât-ı Yuhannânın (Yuhannânın vahyinin) ba’zı kısmlarının, Havârîlerden rivâyet edildiği husûsunda hiçbir sened ve vesîka yokdur. Bunların, 365 senesine kadar sıhhatları şübheli idi. Ba’zı kısmları ise, bu âna kadar, hıristiyan din âlimlerine göre yanlış ve red edilmiş idi.