Hem de iki sebeb ile küfrdür. Birincisi, sizin bildirdiğiniz sebebledir. İkinci sebeb, Mücâdele sûresi, yirmiikinci âyetidir. Bu âyet-i kerîmede meâlen,(Allahü teâlâya ve kıyâmet gününe îmân edenler, babaları, kardeşleri ve akrabâsı olsa bile, Allahü teâlânın ve Resûlünün düşmanını sevmez)buyuruldu.)

Allahü teâlânın yardımı ile, bu risâleye cevâb olarak deriz ki, Resûlullahın “sallallahü aleyhi ve sellem” her sözü ve her işi vahy ile değil idi. Bu risâleyi yazanın bu âyet-i kerîmeyi şâhid göstermesi yanlışdır. Çünki, o âyet, Kur’ân-ı kerîmin vahy olduğunu haber vermekdedir. Müfessirlerin baştâcı olan Beydâvî [Abdüllah bin Ömer 691 [m. 1291] de Tebrizde vefât etdi] bu âyetin tefsîrinde (Kur’ân-ı kerîmden söyledikleri kendinden değildir. Hepsi vahy iledir) diyor. Her sözü, her işi vahy ile olsaydı, ba’zı sözüne ve işine, Allahü teâlâ i’tiraz etmez, itâb eylemezdi. Meselâ, Tahrîm sûresi, birinci âyetinde meâlen, (Ey Peygamberim “sallallahü aleyhi ve sellem!” Allahü teâlânın halâl etdiğini, neden kendine harâm yapıyorsun?) ve Tevbe sûresi, kırkdördüncü âyetinde meâlen, (Niçin onlara izn verdin? Allahü teâlâ, bu işini afv etdi) ve Enfâl sûresi, altmışyedinci âyetinde meâlen, (Harbde alınan esîrleri mal karşılığı olarak salıvermek, hiçbir Peygambere yakışmaz. Yer yüzünde onların çoğunu öldürmek, za’îflemelerine sebeb olur. Siz dünyâ mâlını istiyorsunuz. Allahü teâlâ ise, sevâb kazanmanızı, Cennete ve ni’metlere kavuşmanızı istiyor) buyurulmuşdur. Resûlullah “sallallahü aleyhi ve sellem” bir münâfıkın cenâze nemâzını kılmağa hâzırlandığı zemân, Tevbe sûresi seksenbeşinci âyetinde meâlen, (Ebedî olarak ölen kâfirlerin hiçbiri için nemâz kılma!) buyuruldu. Bunlar gibi âyet-i kerîmeler, Kur’ân-ı kerîmde çokdur. Bundan anlaşılıyor ki, ba’zı sözleri ve işleri, kendi isteği ve ictihâdı ile idi. Beydâvî tefsîrinde, esîrleri koyuvermeği bildiren âyet-i kerîmenin tefsîrinde deniliyor ki, (Bu âyet-i kerîme, Peygamberlerin ictihâd etdikleri ve ictihâdlarında yanılabileceklerini gösteriyor. Fekat, hatâlarının, kendilerine hemen bildirildiğini, yanlışlarının düzeltildiğini göstermekdedir).

Akla bağlı dünyâ işlerinde ve ictihâd ile anlaşılan işlerde, Eshâb-ı kirâmın Resûlullaha “sallallahü aleyhi ve sellem” uymaması, ayrılmaları câizdir. Ba’zan, Eshâbın anladığına uygun vahy gelmişdir. Meselâ, Bedrde alınan esîrlere yapılacak mu’âmele hakkında hazret-i Ömerin “radıyallahü anh” ictihâdı, Resûlullaha“sallallahü aleyhi ve sellem” uymadı. Vahy, hazret-i Ömerin ictihâdının yapılmasını bildirdi.