Aşağıdaki yazıları Haçlı Seferleri hakkında 5 cildlik bir eser yazmış olan hıristiyan Michaudnun kitâbından alıyoruz:

(492 [m. 1099] senesinde, haçlılar Kudüse girmeğe muvaffak oldular. Şehre girince, müslimân ve yehûdî 70.000 kişiyi boğazladılar. Câmi’lere sığınan müslimân kadınları ve çocukları, hiç acımadan öldürdüler. Sokaklardan sel gibi kan akdı. Sokakları dolduran ölüler yüzünden yollar tıkandı. Haçlılar, o kadar vahşîleşmişlerdi ki, dahâ Almanyada Ren nehri kıyılarında iken, orada rastladıkları 10 bin yehûdîyi boğazlamışlardı.) Viyanada müslimân Türkler, bir tek kadını veyâ çocuğu boğazlamamışdır. Tepeye asılan resm, tam bir hayâl mahsûlüdür. Fekat, bir hıristiyan târîhcisi tarafından nakl edilen Kudüsdeki bu Ehl-i salîb vahşeti, ne yazık ki, tâm bir hakîkatdir.

Ahmed Cevdet pâşa “rahime-hullahü teâlâ”, (Kısas-ı Enbiyâ) kitâbında diyor ki:

(Haçlı ordusu 492 [m. 1099] de Kudüse girdi. Şehrdeki halkın hepsini, kılınçdan geçirdi. Mescid-i aksâya sığınmış olan, yetmişbinden ziyâde müslimânı öldürdü. Bunların içinde, imâmlar, âlimler, zâhidler, eli silâh tutmaz ihtiyârlar çokdu. Hıristiyan barbarları, (Sahratullah) denilen meşhûr kıymetli taş yanındaki hazînede bulunan sayısız altın ve gümüş kandilleri ve behâ biçilmez târihî eşyâyı yağma etdiler. Sûriyenin birçok şehri haçlıların eline geçdi ve bir (Kudüs krallığı) teşekkül etdi. Bu krallık ile müslimânlar arasında uzun seneler, yüzlerce muhârebeler oldu. Nihâyet, Sultân Selâhuddîn-i Eyyûbî “rahime-hullahü teâlâ”[1] çeşidli savaşlardan sonra, 583 [m. 1186] senesinde, Hattin zaferi ile Receb ayının yirminci Cum’a günü Kudüse girdi. Bir sene içinde, birçok şehrleri haçlılardan temizledi. Yüzbinlerce müslimânı esâretden kurtardı. Kudüs patrîki ve piskoposlar, papazlar, mâtem elbisesi giyerek, Avrupayı dolaşdılar. İntikâm almak için, propaganda yapdılar. Papa mağlûbiyyet haberini işitince, kederinden öldü. Bütün Avrupada, yeniden haçlı ordusu kuruldu. Alman İmperatörü Fredrik, Fransa kralı Filip, İngiltere kralı Rişard, göğüslerine haçlar takınarak, birer büyük ordu ile geldiler. Kudüsü alamadılar. Mısr sultânı Melik Eşref “rahime-hullahü teâlâ” 690 [m. 1290] senesinde, haçlıların merkezi olan Akkâyı ve diğer şehrleri alarak, haçlı seferleri nihâyet buldu.)

[1] Selâhuddîn Eyyûbî, 589 [m. 1193] de vefât etdi.