Hâlbuki, bir şehrde, bir nemâzın tek bir vakti vardır. Bundan dolayı, nemâz vaktleri için, zâhirî üfk hatları kullanılmaz. Yükseklik ile değişmiyen (Şer’î üfk) hattından olan Pq şer’î irtifâ’ kullanılır. Her üfk düzleminin semâ küresini kesdiği dâirelere, bu üfkun (hattı) denir. Râsıdın bulunduğu yer yükseldikçe, (Zâhirî üfk hattı) dâiresi büyür. Her mahallin altı üfkundan üçü için, bir nemâzın birer vakti vardır: Hakîkî, zâhirî ve şer’î vaktler. Bunlardan herbirinin Riyâdî ve Mer’î kısmları vardır. Riyâdî vaktler, güneşin irtifâ’ından hesâb ile bulunur. Mer’î vaktler, riyâdî vaktlere 8 dakîka 20 sâniye ekliyerek hâsıl olur. Çünki ziyâ, güneşden Erda 8 dakîka 20 sâniyede gelmekdedir. Güneşi görerek de anlaşılır. Riyâdî ve hakîkî vaktlerde nemâz kılınmaz. Nemâzlar mer’î vaktlerde kılınır. Riyâdî vaktler, mer’î vaktlerin bulunmalarına vâsıta olurlar. Güneşi görenler için, bir nemâzın zâhirî mer’î vakti, görmiyenler için hesâb ile bulunan şer’î mer’î vakti kullanılır. Zâhirî mer’î vakt, güneşin ön kenârının, bu mahaldeki zâhirî üfuk hattına nazaran, bu nemâz vaktine mahsûs olan irtifâ’a geldiği görülünce başlar. Bu irtifâ’a (Zâhirî irtifâ’) ve bu vakte (Zâhirî vakt) denir. Şer’î vakt, güneşin ön kenârının, şer’î üfuk hattına nazaran, bu nemâzın irtifâ’ına geldiği hesâb ederek anlaşılır. Zâhirî üfklara nazaran olan irtifâ’ dereceleri, gündüz, güneş doğarken başlar. Gece, güneşin gurûb etdiği zâhirî üfkdan başlar. Şer’î üfk, öğleden evvel, hakîkî üfkdan evveldir. Tulû’ ve gurûb vaktlerinde güneşin irtifâ’ı sıfırdır. Fecr-i sâdık vaktinin başlaması irtifâ’ı, dört mezhebde de, üfk-ı zâhirî hattının şark tarafından -19 derecedir. Yatsı nemâzı vaktinin başlaması irtifâ’ı, İmâm-ı a’zama göre, üfk-ı zâhirî hattının garb tarafından -19 derece, iki imâma ve diğer üç mezhebe göre -17 derecedir. Güneşin merkezinin, üfk-ı hakîkîden, gâye irtifâ’ına yükseldiği görülünce, mer’î hakîkî (Zevâl vakti) olur. Güneşin ön ve arka kenârlarının gâye irtifâ’larına geldiklerindeki gölge uzunlukları aynı olup, vaktleri farklıdır. Bu iki vaktin ortalamasında, zevâlî sâat makinalarının ayârları 12 yapılır. Bu vakt, hesâb ile bulunan riyâdî zevâl vaktinden 8 dakîka 20 sâniye sonradır ve yere dik çubuğun gölgesinin en kısa olduğu vaktdir. Öğle ve ikindi vaktlerinin irtifâ’ları hergün değişmekdedir. Bu iki irtifâ’ hergün yeniden ta’yîn edilir. Bir beldede, güneşin hakîkî gâye irtifâ’ derecesi , o beldenin arz derecesinin temâmîsi ile, o günkü meyl-i şemsin cebrî toplamıdır. Güneşin kenârının, zâhirî üfuk hattından, nemâzın irtifâ’ına geldiği vakt görülemiyeceği için, fıkh kitâbları bu mer’î vaktin alâmetlerini, işâretlerini bildirmekdedir. Semâda bu alâmetleri görebilenler, nemâzlarını bu mer’î (Zâhirî vaktler)de kılar.