Hareket ederken ise, hayvan için yukarıda yazılı özrlerle, içinde farz kılınabilir ve arabayı durdurup kıbleye karşı kılar. Durduramazsa, giden gemideki gibi kılar). Hareket esnâsında kıbleye dönemiyen, Şâfi’î mezhebini taklîd ederek, iki namâzı cem’ eder. Buna da imkân olmazsa, kıbleye dönmesi sâkıt olur. Sandalyada, koltukda oturarak, îmâ ile namâz kılmak, hiçkimseye câiz değildir. Otobüsde, tayyârede namâz kılmak, arabada kılmak gibidir.
Farzları ve vâcibleri, yolculukda zarûret olmadıkça hayvan üzerinde kılmamalıdır. Vâsıtaları durdurup, kıbleye karşı ve ayakda kılmalıdır. Bunun için vâsıtaya binmeden gerekli tedbîrleri önceden almalıdır.
Müsâfir, vapurda ve trende, farz namâza, kıbleye karşı durup, secde yeri yanına pusula koymalı. Vapur ve tren döndükce, kendisi kıbleye dönmelidir. Göğsü kıbleden ayrılırsa, namâzı bozulur. Otobüsde, trende, dalgalı denizde kıbleye dönemiyenlerin farz namâzları câiz olmıyacağından, bunlar yolda oldukları müddetçe Şâfi’î mezhebini taklîd ederek, öğle ile ikindiyi ve akşam ile yatsıyı, cem’ edebilir. Ya’nî seferde iken bu iki namâzı birbiri arkasına kılar. Çünki, Şâfi’î mezhebinde 80 kilometreden ziyâde süren yolculukda, ikindiyi öğle namâzı vaktinde ve yatsıyı akşam namâzı vaktinde takdîm ederek kılmak, veyâhud öğleyi ikindi vaktine ve akşamı, yatsı namâzı vaktine tehîr ederek, iki namâzı bir arada kılmak câizdir. Bunun için, Hanefî mezhebinde olan kimse, yolda kıbleye dönemiyecek ise, yola çıkdıkdan sonra, gündüz bir yerde durduğu zemân, öğle vaktinde öğleyi kılınca hemen ikindiyi de kılmalı, gece durulduğu zemân, yatsı vaktinde akşamı ve sonra yatsıyı bir arada kılmalı ve bu dört namâza niyyet ederken (Şâfi’î mezhebini taklîd ederek edâ ediyorum) diye niyyet etmeli, ya’nî kalbinden geçirmelidir. Yola çıkmadan veyâ yolculuk bitdikden sonra, iki vaktin namâzı birlikde kılınmaz.
HASTALIKDA NAMÂZ
Abdesti bozan şeyin bedenden çıkması, devâmlı olursa, (Özr) denir. İdrâr, iç sürmesi, yel kaçırmak, burun kanaması ve yaradan kan, sarı su akması, ağrıdan, şişden dolayı gözyaşı akması, bir namâz vakti içinde, devâmlı olunca, bu kimse ve istihâza kanı akan kadın, özr sâhibi olurlar. Tıkamakla, ilâc ile veyâ namâzı oturarak yâhud îmâ ile kılarak, bunları durdurmaları lâzımdır.