Selâm ve düâlar, Onun “sallallahü aleyhi ve sellem” Âlinin ve Eshâbının mubârek kalblerine hediyyemiz olsun! Onlar, Allahü teâlânın râzı olduğu, se’âdet ve kurtuluş yolunu gösteren birer hidâyet yıldızlarıdır. Herbiri, dîn-i islâmın yayılması için, mallarını ve cânlarını fedâ etmişlerdir. (Kelime-i tevhîd) (Allah Birdir) hak sözünü dünyânın her yerine götürerek teblîg etmişlerdir.

Akl sâhibi olan herkesin açıkça gördüğü gibi, kâinâta ibret nazarı ile bakıldığında, kâinâtdaki bütün işlerin ve hâllerin bir nizâm [düzen] içinde, değişmeyen kanûnlara bağlı olduğu görülür. O kanûnları koyan ve aynı şeklde hıfz eden bir Hâlıkın [yaratıcının], ya’nî vâcib-ül vücûd olan, Allahü teâlânın lâzım olduğu, akl-ı selîm sâhibi olanlarca hemen anlaşılır. İşte cenâb-ı Hak, bu mebde-i evvel (Her şeyin ilk başlangıcı) ve keyfiyyeti, nasıl olduğu akl ile anlaşılamıyan, ezelî ve ebedî olan, mutlak yaratıcıdır. O, bütün kemâlâtı ve üstünlükleri kendisinde toplamışdır. Ehaddir, ya’nî zâtında, fi’llerinde ve sıfatlarında birdir. Benzeri yokdur.

Allahü teâlâ birdir, ezelîdir, ebedîdir ve kadîmdir. Her dürlü değişmekden uzakdır. Ondan başka her şey, bu varlık âleminde, zemân geçmesi ile eskiyerek bozulur ve değişmelere uğrar. Allahü teâlâ ise, her dürlü değişiklikden berîdir, uzakdır. O, hiç değişmez. “Bir, bir dahâ, iki eder” sözü zemânla hiç değişmiyeceği gibi, asrlar ve zemânın geçmesi de, Allahü teâlânın birliğini, ilmini ve kudretini değişdirmez.

Akl gibi bir ni’met verilmek ile, diğer mahlûklar içinden seçilmiş olan insan, yeryüzünde yaratıldığından beri, Allahü teâlânın var olduğunu anlamakdadır. Bu hakîkat, her din ve mezhebde, değişik bir şekl ile açıklanarak, ortaya konmuşdur. Fekat, insanların aklları değişik, anlama kâbiliyyetleri farklı olduğundan, herkes yaratıcıyı aradığında, Onu kendi tabîatına, meşrebine, ilm ve idrâkına uygun bir tarzda tesavvur etmişdir. Onu kendi anlayışına ve meşrebine göre ta’rîf etmişdir. Çünki insan, aklının aczi ve noksanlığı sebebi ile anlamadığını, bilmediğini, bildikleri gibi sanmışdır. Hakîkati bulduk diyenlerin çoğu, mecûsîlik, putperestlik gibi şerrin, bâtıl şeylerin tam içine dalmışlar, bu sebeb ile şirk ve dalâlete düşmüşlerdir.

İnsan, kendi noksan aklı ile, mutlak yaratıcıyı anlıyamıyacağından, merhametlilerin en merhametlisi olan Allahü teâlâ, her asrda, her kavme Peygamberler göndermişdir. Böylece, işin hakîkatini, doğrusunu insanlara öğretmişdir. Sa’îdlerden olanlar, îmân ederek kurtuldular, dünyâ ve âhiret se’âdetine kavuşdular.